KONOSUKE MATSUSHİTA (PANASONİC)

Japonya’nın 400 km Güney Batı’sındaki Osaka’nın Wakuyama sınırındaki Wasamura köyünde 27 Kasım 1894’te doğmuştur. Yoksulluk ve hastalıklarla geçen bir gençlik dönemi geçiren Matsushita, 30 yaşına gelene kadar 9 kardeşini, anne ve babasını, daha ileriki yaşlarda da 2 çocuğundan küçük olan oğlunu yani ailesinin tümünü kaybetmiştir. Babası, varlığını kaybettikten sonra Matsushita’yı evinden uzakta bir sobacının yanına çırak vermiştir. Daha sonra bir bisikletçinin yanında çırak olarak çalışmaya başlayan Matsushita, bisikletçide yatıp kalkarak bütün gününü orada geçirmeye devam etmiştir. Anne, baba gibi bir çocuğun hayatındaki en önemli şeylerden yoksun olarak durmadan çalışan Konosuke ilkokulu bile bitirmeden başladığı mücadeleli yaşamda, aile acıları konusunda son derece zor bir dönem geçirmiştir. 16 yaşındayken bisikletçi dükkanından ayrılarak Sokura Çimento Fabrikası’nda işe başlamıştır. Yaptığı iş ise ameleliktir. Yani bir raylı arabaya kürekli çimento atmak ve arabayı fabrikanın muhtelif yerlerine iterek götürmek! Daha sonra Osaka Electrik Light Company adlı şirkett ilk ciddi işini bulmuştur. Yaşı ise hâlâ 16’dır! Bu dönem Edison’un ampülü icad edip, ampulün ticari olarak üretilmeye başladığı dönemdir. Burada bilgi temellerini alan Konosuke, çalışkanlığı sonucu şef pozisyonuna yükselmiştir.

1917-1931 Tüccar Girişimci

Konosuke Matsushita, 1917 yılında Osaka Electric’te edindiği bilgilerle şansını bağımsız olarak denemeye karar vermiştir. Elindeki para aylık maaşı yani 2 dolardır. Ortakları ise karısı 2 arkadaşı ve 14 yaşındaki kayınbiraderidir. Bu insanlardan hiçbirinin lise eğitimi, hatta elektrik prisi üretme konusunda yeterli bilgi birikimleri bile yoktur. Yapacakları iş ise elektrik prizi üretmektir. Haftanın 7 günü uyumadan çalışarak ilk prizlerini üretirler, fakat kimseye satamazlar. Bunun üzerine izolasyon üretimine girerler ve burada şansları döner. İki odalı evlerinin fabrika olarak kullanıldığı dönem sona erer. Fabrikalarını evlerinin yanındaki 3 odalı eve taşırlar. İşleri iyiden iyiye düzelir. Daha fazla eleman almaya başlarlar. Temel prensipleri; % 30 daha kaliteli ve % 30 daha ucuz üretmektir. Ayrıca bisikletçi dükkanında kazandığı deneyim müşteri ilişkileri açısından da katkı sağlamıştır. 1922 yılında ilk küçük elektrik fabrikasını kuran Matsushita, o dönemde bisiklet lambası üreten fabrikada 30 işçi çalıştırmıştır. Ama talep patlaması yaratacak etkinin felsefesi başkadır: Ellerindeki numunelerle kapı kapı gezmek! 1928’de 5000 m²’lik fabrika inşaatını başlatan Matsushita, 1929 Dünya ekonomik krizi tam bu ana rastlamasına rağmen Konosuke eleman çıkarmak yerine şöyle bir sistem geliştirmiştir: Tüm çalışanlara tam ücret verip yarım gün çalıştırmak! Geri kalan zamanda ise herkes satış elemanı olarak görev yapacaktır.

1931-1946 İş Lideri

Daha sonraki yıllarda National markasıyla radyo işine giren Matsushita, 1931 yılında 1000, 1937 yılında ise 238.000 radyo üretip satmıştır. İlke ise hep aynıdır; daha iyi, fakat daha ucuz... Kısa bir süre sonra ise elektrikli ev aletlerinde Zaibatsu yani tekel ilan edecek kadar büyük bir firma olmuşlardır. 1933 yılında ilk kez bir Japon firması şirket misyonu oluşturmuştur. Misyonu yazan ve çalışanlara bildiren ise Matsushita’nın kendisidir.

1946-1970 Kurumsal Lider

ikinci dünya savaşı 1945’de kaybedildiğinde MEI 67 fabrikaya sahip bir holdingi durumundaydı. İşgal kuvvetlerinin her şeye el koyduğu bu dönemde, Matsushita bu durumdan da başarıyla çıkmaya başarmıştır. 1951’de uluslar arası bir firma olmaya karar veren Matsushita NATIONAL ve PANASONIC markalarını evlerimize taşımıştır.

Matsushita’nın temel kişisel özellikleri;

Alçak gönüllü bir kalp...

Açık fikirli bir kişilik...

Çalışkanlık...

Ömür boyu öğrenme aşkı ve yeni fikirler arama heyecanı...

Olarak özetlenebilir.

Konosuke Matsushita; acılara zorluklara karşı direnç, dürüstlük, fazilet, çalışkanlık toplum için en iyisini yama aşkı, hayırseverlik, alçakgönüllülük, yenilikçilik gibi kişisel özelliklere sahip olan kişiliğiyle günümüzde 100 kadar ülkede 250.000’in üzerinde çalışana liderlik yapan kişidir.

Konosuke Matsushita; “Herkes daha iyi bir evde yaşamak ister, bu yüzden birisinin bu evlerin yapımında kullanılacak malzemeleri üretmesi ve o malzemeleri piyasaya sunması gerekir” sözlerinde hayat felsefesini özetlemektedir.

Matsushita’nın ayrıcalıklı bir gelişme ortamı, eğitimli olma, iyi görünüş ve karizmatik kişilik gibi özelliklere sahip olmayan, hasta bir delikanlının öyküsü; mümkün olanla ilgili düşüncelerimizi değiştirmiş, bize liderlik, girişimcilik, ömür boyu öğrenme dürtüsü ve bunların temeliyle ilgili çok şey öğretmiş, geleceğe uzanan bir bakış ufkunun, idealist hedeflerin ve alçakgönüllüğün büyük başarılara rağmen bile kaybedilemeyeceğini ortaya koymuştur.

Matsushita Gerçeği

Her sabah Malezya’dan Brezilya’ya, Avusturya’dan İran’a, ta 38 ülkede Matsushita marşı onbinlerce ağızdan söyleniyor. Yani Matsushita; üzerinde güneş batmayan sanayi imparatorluğu. Matsushita’nın dışsatım alanındaki başarısının yanısıra, özellikle üretim faaliyetlerini böyle geniş bir yelpazeye yayabilmesi gerçekten birçok şirkete örnek olması gereken bir pazarlama başarısı. Planlı bir çalışma sonucu 30 yıl sonunda kendi ülkesinde göstermiş olduğu başarıyı ülke dışına taşıyarak, bir Dünya firması konumuna gelen şirket Panasonic ve National markalarını üretip pazarladığı ürünlerle hemen her ülkede çok iyi tanınan bir isim haline geldi. Ülke dışında, özellikle elektronik alanında tesisler kurmak, bunları yönetmek ve üretilen malları pazarlayabilmek son derece güç bir iş. Ancak planlı ve inançlı bir çalışma ile Dünya şirketi olunabileceğini gösteren Matsushita’nın ilk yurt dışı serüveni 1961 yılında Tayland’da başladı. Ütüden radyoya, elektrikli  süpürgeden TV’ye kadar çeşitli ürünlerin yapılma serüveni hızla devam ederek 20 yıl içinde Avrupa, Amerika, Japonya’daki bir fabrika tepeden tırnağa sökülerek yeni ülkeye gönderiliyordu. Böylelikle Japonya’daki tesislerin sürekli yenileşme şansı ortaya çıktığı için, şirket bir yandan gittiği ülke pazarlarını ele geçirirken, öte yandan da kendi ülkesindeki modern tesisleriyle, sürekli olarak rakiplerinin bir adım ötesinde gidebiliyordu. “Eğer bir ürünü iyi bir şekilde pazarlamak istiyorsanız, o ürünü kullanacak insanların alışkanlıklarını bilmek zorundasınız. Bunu ise ancak pazarlama yaptığınız ülkedeki üretiminizi, ülkenin koşullarına göre gerçekleştirerek başarabilirsiniz.” Bu gerçekler ışığında yeni baştan düzenlenen her ülkedeki üretim merkezi, imal ettiği ürünleri istediği gibi değiştirme ve geliştirme özgürlüğüne kavuşurken, bu değişim sonucu hemen her tesis bulunduğu ülke için üretim yapan fason atölye konumundan çıkarak bir ihracak merkezi olmaya başladı. Birbirinden çok farklı kültür, gelenek, görenek ve ticari alışkanlıklara sahip 38 ülkede üretim yapma becerisini gösteren Matsushita’nın bu başarısının, ticari boyutlarının yanısıra, diplomatik boyutları da var elbette:

Konosuke Matsushita, yönetim konusunda şunları söylemiştir:

“Yönetim bir insan buluşu olup, insanlar tarafından insanlar için tasarlanmıştır. Çalışanlardan müşterilere, tedarikçilerden perakende satışlara kadar bütün oyuncular insandır. Bu bağlamda yönetim, toplumu herkes için geliştirme amacıyla birçok faaliyeti bütünleştirir. Bu yüzden, yönetici iş yaptğı insanların kişiliklerindeki ve becerilerindeki farklılıkları kesin ve doğru olarak anlamak zorundadır. Bu yöneticinin yönetim felsefesini başarıyla uygulanabilmesinin tek yolu, ‘insan felsefesi’ni doğru kavramasıdır.”

Konosuke Matsushita; Panasonic, Techincs ve National markalarının sahibi, modern ekonomi bilgisi ve tanınmış danışmanları olmadan Dünyanın sayılı girişimcileri arasında yer almış bir insandı. Şimdi, Matsushita Tipi Liderlik’in kurucusu ve uygulayıcısı olarak kabul ediliyor.

Matsushita, 1988 yılında şunları söylüyordu:

“İş hayatının müthiş ölçüde karmaşı duruma geldiğinin farkındayız. Risk, beklenmedik şeyler ve rekabet dolu ortamda ayakta kalmak çok belirsizdir. Birkaç teknokratın (en parlak zekalı olanların bile) aklının bu meydan okumaları karşılamada tamamen yetersizleştiğini biliyoruz. Ancak bütün çalışanların akılları bir şirketin iniş çıkışlarla ve yeni ortamın gerektirdikleriyle yaşamasına imkan verebilir.” Matsushita şirkette çalışanların tam katılımına önem veriyordu. Matsushita, böyle bir düşüncenin karşılığını fazlasıyla almıştır. Sonuç; firmada yaklaşık 93 bin çalışan, 1991 yılında yönetime tam 4 milyon fikir önermiştir.

Konosuke Matsushita’nın Gençlere Öğütleri

Başarılı ve örnek bir girişimci olan Konosuke Matsushita’nın genç girişimci adaylarına bazı tavsiyeleri vardır. Bunlar:

• Yoksulluk ve hastalıklar insanlara, ders alabilecekleri çok şeyler yaşatır. Hayatınızdaki tüm tecrübelerinizden ders alınız.
• Başarı kendiliğinden elde edilmez. Risk almak ve çek çalışmak başarının temel anahtarlarıdır.
• Daima yeniliklere açık olunuz. Her alanda yenilik, başarıyı getirir.
• Daha iyiyi isteyen insanların bu taleplerini karşılayabilmek, daha iyi çalışan insanlar sayesinde olacaktır.
• Açık fikirli insanlar hem ne istediklerini daha iyi anlatabilirler, hem de kendilerinden ne istendiğini daha iyi anlarlar. Bu da karışıklıkların önüne geçilmesini sağlar. Ömrünüz boyunca öğrenme aşkını içinizde taşıyın. Onu kaybettiğiniz anda her şeyinizi kaybetmiş olursunuz.
• Yönetime biçim veren insandır.
• Çalışacağınız pazarları ve insanları iyi tanıyınız. Bu sizin başarınızda kilit noktadır.
• Yöneticinin başarısının sırrı, insan felsefesini doğru kavramasında yatar.
• İş hayatında başarılı olabilmek için risk almalısınız.

Kaynaklar

Matsushita Liderliği, John P. KOTTER, Sistem Yayıncılık

www. panasonic.com